توکسو پلاسوز انگل بدنام گربه ها (Toxoplasmosis)

یکی از شایع ترین سوالاتی که دارندگان حیوان خانگی و یا سایر افراد جامعه از دامپزشکان می پرسند، رابطه بین نگه داری گربه و ناباروری یا سقط جنین در خانم هاست. نکات مبهم و ترس زیادی بین افراد جامعه ما در مورد این مساله وجود دارد و غالب افراد اطلاع درستی از بیماری زایی و علت ابتلا به این انگل را ندارند. در این قسمت به عامل بیماری، روش های انتقال و بیماری زایی توکسو پلاسوز انگل بدنام گربه ها (Toxoplasmosis) می پردازیم.

عامل بیماری

بیماری توکسوپلاسموز توسط یک انگل تک سلولی به نام «توکسو پلاسما گوندی» ایجاد می شود. این انگل طیف وسیعی از حیوانات از جمله کلیه پستانداران و بسیاری از گونه های پرندگان را می تواند درگیر کند. این انگل در سرتاسر جهان گسترش دارد. این انگل به ندرت در افراد سالم تولید بیماری می کند. اغلب افراد در صورت مواجه شدن با این انگل دچار علائم خفیفی شبیه آنفولانزا می شوند.

افرادی که دارای نقص در سیستم ایمنی می باشند مانند مبتلایان به HIV و یا افراد مسن و یا خانم های باردار در صورت مواجه با این انگل آسیب پذیر می باشند. بیماری در افراد آسیب پذیر می تواند مغز، قلب و یا چشم را درگیر کند. امروزه شواهدی وجود دارد که بین ابتلا به توکسوپلاسموز و برخی اختلالات روانی مانند اسکیزرفرنی و یا برخی خودکشی ها می تواند رابطه ای وجود داشته باشد.

چرخه زندگی انگل

میزبان نهایی این انگل گربه ها هستند و انگل ها در بدن گربه های مبتلا به فرم فعال بیماری تکثیر شده و گربه مبتلا فقط به مدت ۱۰ روز انگل را از خود دفع می نماید. لازم به یادآوری است که تمام گربه هایی که حتی با خوردن این انگل به این بیماری مبتلا می شوند الزاماً باعث دفع این انگل نخواهند شد. گربه هایی که وارد فاز فعال بیماری شده اند علائمی نظیر اسهال، تورم کبد، تورم غدد لنفاوی روده و… را نشان می دهند.

تخم انگل دفع شده توسط گربه به هیچ عنوان بیماری زا نیست و حتما لازم هست به مدت بیش از ۴۸ ساعت بماند تا به فرم بیماری زا تبدیل شود. تخم خشک شده و عفونی توسط پرندگان و موش خورده می شود و انگل در بدن این حیوانات تولید کیست می کند، با شکار شدن این موجودات «موش و پرنده» توسط گربه ای دیگر بیماری انتقال می یابد.

تخم های عفونی موجود در محیط می توانند به ۳ روش به انسان منتقل شوند:

• آلوده کردن آب و سبزیجات و تغذیه ما با این مواد آلوده
• علف خوارانی مانند گوسفند و گاو از طریق علوفه آلوده به این انگل مبتلا می شوند و ما با خوردن گوشت نیم پز این حیوانات به بیماری مبتلا می شویم.
• در صورت تماس دست افراد با خاک آلوده به این تخم های عفونی و تماس دست با دهان «شایع بین کشاورزان» می توانند به این بیماری مبتلا شوند.
• تماس مستقیم با گربه آلوده به فرم فعال بیماری نیز می تواند باعث ابتلای انسان به این بیماری شود.