خصوصیات سگ ها

با اینکه سگ ها شبیه آدم ها نیستن، خیلی از ویژگی های ظاهری اونا رو دارن. یه قلب و سیستم گردش خون، شش برای گرفتن اکسیژن و بیرون دادن دی اکسیدکربن، سیستم گوارش برای جذب مواد غذایی و غیره دارن. با این حال، این تفاوت بین سگ و انسانه که جالبه و به سگ ها ویژگی های منحصربه فردی میده.در ادامه با پتچی همراه باشید تا در مورد خصوصیات سگ ها برای شما بیشتر بگوییم.

اندازه

مهم ترین ویژگی های سگ ها اندازه هاشونه. سگ ها اندازه و شکل متفاوتی دارن. سگ های کوچیک،  شامل انواع عروسکی و مینیاتوری هستن، مثل: پودل عروسکی، شیواوا، پاپیلون و شیتزو. وزن این سگ ها بین 2.5 تا 4.5 کیلو یا حتی کمتره. سگ هایی با سایز متوسط شامل تریرها و اسپانیل ها میشه که وزنشون بین 4.5 تا 23 کیلوگرمه.

سگ های بزرگ هم شامل رتریور، شپرد و ستر میشه که بین 30 تا 45 کیلو ورن دارن. در آخر هم گونه های بزرگ تر مثل مستیف، کمندور و سنت برنارد  هستن که 91 کیلو یا بیشتر وزن دارن. قطعا گونه های مختلف، اندازه های متفاوتی دارن و نرها هم مسلما بزرگترن. همچنین سگ های چندنژادی، هر نوع اندازه ای می تونن داشته باشن.

متابولیسم

یکی دیگه از خصوصیات سگ ها متابولیسمشونه. متابولیسم سگ ها از آدم ها بیشتره. تندتر نفس می کشن، جریان خون سریع تری دارن، زودتر بالغ می شن و دمای بدنی بالاتری دارن. انرژی سگ های جوون تر حتی از بچه ها هم بیشتره. با این حال، این نوع متابولیسم باعث کاهش طول عمر میشه.

با یه حساب سرانگشتی میشه گفت که هر سال از زندگی یه سگ تو دو سال اول، برابر 10 تا 12 سال از زندگی یه آدمه و از دو سالگی به بعد 4 سال از زندگی آدمه. در واقع طول عمرشون به سلامت و اندازه سگ بستگی داره که معمولا کوچکترهاشون، بیشتر عمر می کنن.

قوانین دمایی

معمولا سگ ها راحت تر می تونن خودشونو گرم کنن تا اینکه بخوان دمای بدنشون رو پایین بیارن. تو سگ های سورتمه کش که حتی تو سرمای سوزان هم دووم میارن، پوشش شون، مثل یه پتوی عایق عمل می کنه که گرمای حاصل از متابولیسم سگ رو تو خودش نگه می داره. با این حال، تو هوای گرم و مرطوب دچار مشکل می شن.

عرق کردن یه نوع خنک سازیه و بیشتر سگ ها نمی تونن عرق کنن. به جای اون، با تند نفس کشیدن، خودشون رو خنک می کنن. این نوع نفس کشیدن که 10 برابر نوع عادیه، با دم و بازدم هوای گرم و مرطوب، باعث تبخیر و از دست دادن گرما میشه.

در طول این نوع نفس کشیدن، هوای کمی توی شش ها رد و بدل میشه، بنابراین یه زمان هایی باید این نوع نفس کشیدن رو متوقف کنه و معمولی نفس بکشه. آب خوردن هم به کاهش دما کمک می کنه و پوشش بدنش در مقابل نور خورشید مثل یه عایق می کنه.

چون سگ ها سیستم خنک کننده ی ضعیفی دارن، یه موقع هایی تو تابستون ممکنه خطرناک باشه و حتی زندگی شون رو تهدید کنه. متاسفانه، هر ساله خیلی از سگ ها از گرمازدگی میمیرن. این مشکل،  معمولا  وقتی تو ماشین های پارک شده قرار میگیرن ایجاد میشه.

حتی اگه پنجره ها هم پایین باشه، تو تابستون، دمای ماشین خیلی زود به 66 سانتی گراد یا بیشتر میرسه که تو چند دقیقه باعث گرمازدگی و مرگ میشه. موقعیت های خطرناک دیگه، بیرون بستنش زیر نور آفتاب یا گذاشتنش تو صندوق بدون تهویه ست.

راه هایی که برای خنک نگه داشتن سگ  تو هوای گرم پیشنهاد میشه، شامل اینهاست : استفاده از تهویه هوا، آب تنی تو حوضچه آب، سایه یا آبپاشی ملایم بهش. خیس کردن سگ در طول روز نوعی خنک سازی تبخیری رو ایجاد می کنه. همچنین آب خنک و تازه هم  به مقدار زیادی در دسترسش قرار بدید.

حس ها

سگ ها هم دارای 5 حسی که انسان ها دارن ، هستن، اما با درجات مختلف.  بعضی ها درجه شون کمتره و بعضی خیلی بیشتر.

بینایی

سگ ها نور و حرکات رو بهتر از انسان می بینن. تو شبکیه ی چشمشون یه نوع سلول میله ای دارن که مخصوص جمع آوری نور ضعیفه و باعث میشه دید بهتر تو شب پیدا کنن. یه لایه ی منعکس کننده  به نام “تیپتوم لوسیدیم” دارن که نور وارد شده را بیشتر می کنه. این لایه، یه  رنگ آبی یا سبزمانند رو موقع برخورد با نور توی شب به چشم سگ میده.

با این حال دقت چشم شون به اندازه چشم انسان نیست و نمی تونن جزئیات رو تشخیص بدن. همچنین مثل انسان نمیتونن رنگ ها رو تشخیص بدن ، چون تعداد سلول های مخروطی شبکیه چشم شون که مسئول دید رنگ هاست، کمه ولی اینطوری نیست که کلا رنگی رو نبینن.

یه ویژگی خاص دیگه که چشم سگ داره، پلک سومه. این قسمت صورتی کم رنگه و زیر دو پلک دیگه و گوشه چشم (نزدیک بینی) قرار داره. این پلک برای محافظت چشم در مقابل خراش یا شعله، روی چشم رو می پوشونه.

شنوایی

کانال گوش سگ، عمیق تره و شکل بهتری برای بردن صدا به قسمت انتهایی اون ایجاد کرده. یه سگ معمولی، 4 برابر بهتر از یه انسان معمولی می شنوه، حتی صداهایی که فرکانس بالا دارن و گوش انسان تشخیص نمیده رو هم می شنوه.

همچنین تو تشخیص جهت صدا که برای پیدا کردن شکار استفاده میشه، بهتر از انسان عمل می کنن. متاسفانه این کانال عمیق گوش باعث ایجاد مشکلاتی هم میشه. رطوبت و مواد مومی داخل گوش ممکنه جمع بشن و باعث عفونت بشن. گوش های آویزون و موهای بین اونها باعث جلوگیری از جریان هوا میشه و مشکل رو بیشتر می کنه. برای همین هم سگ ها به پاکسازی دائم گوش نیاز دارن.

بویایی و چشایی

سگ ها حس بویایی خیلی دقیق و حساسی دارن و تقریبا یک میلیون بار بهتر از بویایی انسانه. بوهای خیلی کم و ملایم رو متوجه می شن و بوهایی که یه کم با هم تفاوت دارن رو تشخیص میدن. به خاطر اینه که میتونن مواد مخدر و مواد منفجره رو تو فرودگاه ها پیدا کنن، تو حوادث دنبال اجساد بگردن و مجرمین رو از روی بوشون دنبال کنن.

مولکول های بو، توی ماده مرطوب پوشش داخلی بینی سگ ها حل میشه. پیام عصبی از غشای بویایی بینی به مرکز بویایی مغز میره که اندازه اش 40 برابر مرکز بویایی انسانه.

سگ ها یه عضوی هم روی سقف دهنشون دارن که به اونها این قابلیت رو میده که بوهای خاص رو متوجه بشن. بنابراین،بیشتر ازطریق بوییدن اطلاعات کسب می کنن تا چشیدن. تعداد جوانه های چشایی شون یک ششم انسانه و تشخیص مزه شون خیلی ضعیفه.

حرکت

سگ ها هم مثل انسان ماهیچه، تاندون، مفصل و رباط داره. هر 4 دست و پای سگ، برای هر نوع حرکتی ، چه راه رفتن معمولی و چه دویدن سریع، در بالاترین حد توانایی خود هستن. اونها هر 4 نوع حرکت رو دارن: راه رفتن، یورتمه، سلانه رفتن و تاختن. استخوان هایی که شبیه استخوان های دراز دست و پای ماست، تو قسمت پایینی پای سگ قرار گرفته.

استخوان ران زاویه دارش تو پای عقب شبیه زانوی انسانه.درسته که بیشتر سگ ها می تونن شنا کنن،اما بعضی از گونه ها برای شنا ایجاد شدن (مثل رتریور) و بهتر از بقیه شنا می کنن.

کف دست و ناخن ها

پنجه های سگ ها طوری درست شده که بتونن روی سطوح مختلف حرکت کنن. زیر پنجه ها رو قسمتی ضخیم و بالشتکی و مقاوم پوشونده که بعد سال ها تماس مستقیم با سطح زمین، زبر و سخت میشه.

این قسمت از پنجه ها مراقبت کرده و باعث میشه که راحت تر بتونن سطوح مختلف رو بگیرن. ناخن ها باعث ایجاد کشش بیشتر موقع دویدن و برای کندن زمین استفاده می شن. ناخن سگ ها ضخیم و شکننده ست و از پروتئینی به نام کراتین درست شده (دقیقا مثل مو). یه رگ خونی بزرگ تا وسط ناخن در حال رشد رفته و قسمت پوششی اون رو تغذیه می کنه. خیلی سخته که موقع گرفتن ناخن ها از گرفتن این قسمت ها، به خصوص وقتی که تیره اند ،جلوگیری کرد.

باید ناخن هاشون رو کوتاه نگه دارین ، چون اگه موقع دویدن بشکنه، درد و خون زیادی به همراه داره و در صورت شکستگی هم باید دامپزشک معاینه و قسمت شکسته شده رو جدا کنه تا زخم درمان و خونریزی قطع بشه و از هر نوع عفونتی هم جلوگیری بشه. سگ ها، یه قسمت اضافی شبیه شست انسان داره که تو بخش وسطی کنار پاهای جلوییشه.

این قسمت ها هیچ کاربردی ندارن و معمولا می شکنن؛ بنابراین دائما باید کوتاهشون کنین تا علاوه بر جلوگیری از شکستگی، خم نشن و توی پوست نرن. معمولا وقتی سگ ها توله هستن، این قسمت رو جدا می کنن و یا وقتی عقیم می شن، با جراحی این قسمت رو برمیدارن.

پوست و مو

 پوست سگ ها، چندین لایه داره که شامل روپوست بیرونیه(که دائما هم جایگزین میشه) و پوست داخلی(که شامل عصب ها و رگ های خونیه). پوستشون خیلی نازک تر و حساس تر از پوست انسانه و باید فقط با شامپوهای مخصوص خودشون حموم بشن. شامپو و محصولات مخصوص انسان، پوستشون رو اذیت می کنه و نباید ازشون استفاده کرد. موهاشون از فولیکول های موجود توی پوستشون رشد می کنه.

سگ ها، فولیکول های ترکیبی برای مو دارن که شامل یه موی مرکزی میشه که با 3 تا 15 مو که از یه منفذ خارج میشه ،در برگرفته شده. چربی از غده درون پوست خارج میشه و مو رو چرب می کنه و باعث درخشش و ضد آب شدن پوشش سگ می شه. عوامل زیادی رویش مو رو کنترل می کنن، مثل تغذیه، هورمون و زمان خاصی از سال.

سگ ها در طول سال به طور معمول ریزش مو دارن اما تو پاییز و بهار بیشتر میشه. این ریزش مو با جایگزینی تدریجی مو از کچلی جلوگیری می کنه. کاربرد اصلی پوشش سگ ها، محافظت پوست و تنظیم دماست.

موها، هوا رو گیر میندازن و در مقابل سرما عایق ایجاد می کنن. ماهیچه های کوچکی که به موهای مرکزی متصل اند، باعث میشن که موهای آویزون بلند بشن و هوای بیشتری روبین خودشون نگه دارن. همچنین، موهای شونه شون رو در پاسخ به خطر بلند می کنن.

انواع مختلفی از سگ ها، پوشش های مفاوتی دارن. گونه های شمالی (مثل هاسکی) پوشش زیرین نرم و کرک داری، دارن که عایق بهتری در مقابل سرما ایجاد می کنه. گونه های آبی ( مثل رتیور) موهای بلند و زبری برای محافظت از پوست و پوشش زیرین شون دارن و همچنین دارای غده های ترشح کننده چربی زیادی برای چرب نگه داشتن موهاشون هستن.

گونه های مناطق گرمسیر، پوشش کوتاه تر دارن که فقط پوست رو میپوشونه. پودل ها موی فر و خوبی دارن که خیلی کمتر از بقیه ی گونه ها ریزش داره.

دهان و دندان

سگ ها مثل اجدادشون که گرگ ها هستن، گوشتخوارن و دندون هاشون برای تیکه کردن گوشت طراحی شده. 28 دندون شیری دارن که در طول 2 تا 7 ماهگی، با 42 تا دائمی جایگزین میشه. دندون ها با شکل های مختلف با توجه به جایگاهشون توی دهان، برای کاربری های مختلف ایجاد شدن.

دندون های جلویی که شامل 12 دندون پیشین و 4 دندون نیش میشن، برای به دندون گرفتن و تیکه کردن به کار می رن. آسیا های کوچک و بزرگ عقبی ، غذا رو خرد و به تیکه های کوچیک تبدیل می کنن.

همچنین دهان شامل غدد بزاقی میشه که بزاق رو برای روان کردن غذا و آغاز فرایند هضم ترشح می کنه. زبون هم کمک می کنه که غذا به سمت گلو بره و بهتره غذا کوچیک باشه و همراهش آب بخوره. سگ ها همچنین برای نشون دادن احساسات یا چاپلوسی و ناز کردن هم لیس میزنن.

دستگاه گوارش و دفع

دستگاه گوارش شامل معده، روده ی کوچیک و بزرگ میشه.این دستگاه غذا رو هضم و به مواد مغذی تبدیل میکنه، آب رو جذب و از هدر رفتن اون جلوگیری می کنه. مشکلات گوارش معمولا با تهوع یا اسهال ظاهر می شن و عوامل مختلفی دارن؛ مثل: انگل، استرس یا خوردن استخوان، چوب یا هر چیز غیرقابل هضمی.

دستگاه دفع، از هدر رفتن نیتروژن جلوگیری کرده و سطح مایع بدن رو کنترل میکنه. مواد دفعی از فیلتر کلیه میگذرن و از مجرای میزنای به مثانه میرن تا اونجا جمع بشن. ادرار از مجرای میزراه از بدن خارج میشه.

مجرای میزراه توی نرها، دوبرابره تا برای اسپرم ها در طول جفت گیری کانالی ایجاد بشه.  عفونت های ادراری بیشتر در ماده ها اتفاق میفته و معمولا با ادرار چکه ای که مقداری خون به همراه داره، ظاهر میشه. مشکلات ادراری و گوارش معمولا به خاطر زور زدن هنگام ادرار یا مدفوع ایجاد میشن.

اولش ممکنه صاحب سگ نتونه علتشو پیدا کنه . بنابراین باید موقع دفع ، سگ رو زیرنظر داشته باشه و ویژگی ها و رنگ مواد خارج شده رو یادداشت کنه. دامپزشک ممکنه از ادرار یا مدفوع و یا هر دو نمونه گیری کنه. اگه تو مدفوعش خون دیدین و یا  دائما  برای مدفوع کردن تلاش کنه و دفع نداشته باشه و همچنین اگه شکمش سفت شده و درد داره یا مدفوعش شبیه ژل خونی باشه، باید سریع به دامپزشک مراجعه کنین.

کیسه های مقعدی

کشیدن باسن به زمین معمولا به غدد مقعدی تحت فشار ربط داده میشه و ممکنه با مشکل گوارشی اشتباه گرفته بشه. غدد مقعدی تو لایه ای از ماهیچه ها در مقعد قرار گرفتن و ترشحی با بویی مثل بوی چرک دارن و معمولا طی حرکات شکم ترشح میشن.

این ترشحات معمولا غلیظ میشن و مجرای مقعد رو می بندن و ممکنه باعث عفونت بشن. برای خیلی از سگ ها باید به صورت دستی و طبق برنامه ای، این کیسه ها توسط دامپزشک تمیز بشن.